Plakat to jeden z najlepszych „towarów eksportowych” polskiej sztuki. Prace Henryka Tomaszewskiego, Romana Cieślewicza, Waldemara Świerzego czy Jana Lenicy znane są na całym świecie. Młode pokolenie twórców garściami czerpie z dorobku polskiej szkoły plakatu. Rozpięte między reklamowymi słupami i muzealnymi ścianami zjawisko doskonale znosi próbę czasu – przekonacie się o tym w Galerii na Dziedzińcu w Starym Browarze. Od 1 września będzie można tutaj oglądać ekspozycję z plakatami klasyków polskiej szkoły i wybitnych artystów kontynuujących najlepsze tradycje z lat 50. i 60. Wystawa „Plakat wisi” potrwa do końca lutego 2023 r.

Plakat polityczny, filmowy, teatralny, muzyczny, turystyczny – wystawa w Galerii na Dziedzińcu przekrojowo pokaże rozpiętość tematów, jakie mieszczą się pod hasłem „polska szkoła plakatu”. Na ekspozycji w Starym Browarze zaprezentowanych zostanie blisko 200 prac, w tym słynne grafiki: „Żeby Polska była Polską 2+2 musi być zawsze cztery” Tomaszewskiego, filmowe plakaty Wojciecha Fangora, „Salto Mortale” Cieślewicza, „Nocny Kowboj” Świerzego, „Kabaret” Wiktora Górki, „Cyrk” Jana Młodożeńca. Na wystawie znajdzie się także obszerny przegląd polskiego plakatu politycznego i społecznego – od propagandowych druków epoki socrealizmu do grafik z kampanii wyborczej Solidarności w 1989 roku. W Galerii na Dziedzińcu będzie można zobaczyć jeden z najdroższych polskich plakatów w historii, czyli „Robotnicy – budowa” Wojciecha Fangora. W lutym 2021 r. dzieło sprzedano na aukcji za 121 tysięcy złotych. Większość prac, które znajdą się na ekspozycji, pochodzi z prywatnych zbiorów Piotra Dąbrowskiego – kolekcjonera i znawcy polskiego plakatu.

Szkoła bez adresu
„Podziękujmy PRL-owi za polską szkołę plakatu” – napisała Katarzyna Balicka w tygodniku Polityka. Rozkwit dyscypliny nierozłącznie związany jest z warunkami, w jakich funkcjonowali twórcy kultury w komunistycznej rzeczywistości. Starcia z cenzurą, ale też państwowe dotacje – lata 50. i 60. były czasem rozkwitu polskiego filmu czy opery. Na tym żyznym gruncie rosła inwencja twórców grafiki projektowej. Polska szkoła plakatu nie była zjawiskiem sformalizowanym. Plakaciści nie stworzyli programu ani manifestu. Każdy z twórców rozwijał charakterystyczny indywidualny styl. Nie estetyka była tutaj wspólnym mianownikiem – raczej sposób myślenia i język komunikacji. Do projektu podchodzili jak do płótna malarskiego – z podobną ekspresją i ambicją. Zapamiętale dążyli do syntezy przedstawień. Lapidarna stylistyka, soczysta paleta, wyrafinowana typografia polskiego plakatu z lat 50. i 60. nadal wydaje się nowoczesna i wysublimowana. Chociaż pojęcie „polskiej szkoły plakatu” zwyczajowo odnosi się do prac datowanych właśnie na te dwie dekady, podobnie scharakteryzować można grafiki plakacistów aktywnych w kolejnych dziesięcioleciach.
Czy o tak znanym zjawisku artystycznym można powiedzieć coś nowego? “Ekspozycję zbudowaliśmy używając perspektywy twórców – związanych z grafiką, modą, reklamą” – tłumaczy Wojciech Piotr Onak, kurator wystawy. “Wszystkie te dziedziny myśl i język wizualny polskiej szkoły plakatu nieustannie inspiruje. Dobrym wyrazem tej tezy będzie prezentacja na parterze Galerii, gdzie „głos” oddaliśmy młodym ilustratorkom i ilustratorom. Na fenomen polskiego plakatu nie patrzymy z perspektywy krytycznej czy historycznej, raczej ze spontanicznym zachwytem ulicznego przechodnia, urzeczonego aktualnością estetyki z kilkudziesięcioletnią metryką” – dodaje Onak.

Z ulicy do muzeum
Plakat jest medium naturalnie zrośniętym z przestrzenią miejską. W PRL-u plakaty filmowe, teatralne i operowe były jedyną plamą koloru w szarym miejskim krajobrazie. Chociaż to ulica jest plakatowym żywiołem, twórcy polskiej szkoły mieli ambicje, aby swoje prace pokazywać w galeryjnych salach. Z inicjatywy Józefa Mroszczaka w 1966 roku odbyło się w warszawskiej Zachęcie 1. Międzynarodowe Biennale Plakatu, a dwa lata później działalność rozpoczęło Muzeum Plakatu w Wilanowie, uznawane za pierwszą na świecie instytucję poświęconą dyscyplinie. Prace twórców polskiej szkoły plakatu pokazywane były w prestiżowych galeriach na całym świecie. MOMA w 2009 roku była gospodarzem ekspozycji „Polish Posters 1945-89”, a grafiki Lenicy, Cieślewicza, Jana Młodożeńca, Wiktora Górki czy Andrzeja Pągowskiego są częścią kolekcji nowojorskiego muzeum.
Poznańska wystawa pokaże polski plakat w kolejnym ciekawym kontekście – Galeria na Dziedzińcu zlokalizowana jest w centrum handlowym Stary Browar. “Od kilku lat konsekwentnie rozwijamy program multidcyplinarnych wystaw, eksplorujący najciekawsze lokalne i światowe zjawiska artystyczne z pogranicza sztuki, mody, muzyki, fotografii i innych pokrewnych dyscyplin” – mówi Joanna Tupalska, Dyrektor Marketingu Starego Browaru. “Galeria na Dziedzińcu nazywana jest galerią popkultury. Ten profil świetnie dialoguje z historią polskiej szkoły plakatu i jej kontynuatorów. Wystawa odbywa się w miejscu, które łączy jakość przestrzeni galeryjnej i publicznej – bliskiej naturalnemu środowisku plakatu, jakim jest ulica”.

Plakacistki
Autorką plakatu wystawy jest Maja Wolna. Nieprzypadkowo do współpracy zaproszono graficzkę – twórcy projektu w Starym Browarze dostrzegają nieobecność kobiet w kanonie polskiej szkoły plakatu. “Ta „zaległość” jest intensywnie nadrabiana przez młode pokolenie. Artystyczny głos współczesnych designerek jest głośny i ciekawy” – komentuje kurator Wojciech Piotr Onak. Z kolei na piętrze dedykowanym plakatom filmowym i kulturalnym będzie można zobaczyć prace graficzki i malarki Anny Huskowskiej (1922-1989).

Wystawa „Plakat wisi” rozpocznie się wernisażem 1 września 2022 roku o godz. 19:00. Projekt jest częścią programu obchodów 19. urodzin Starego Browaru, które przypadają 5 listopada. Ekspozycję będzie można oglądać do końca lutego 2023 roku.

„Plakat wisi” – wystawa polskiego plakatu
Galeria na Dziedzińcu, Stary Browar, Poznań
kurator: Wojciech Piotr Onak
wernisaż: 1 września 2022 r., godz. 19:00
wystawa czynna do 28 lutego 2023 r. od wtorku do niedzieli w godz. 12:00 – 20:00
bilety w cenie 10 zł do nabycia przy wejściu
każdy 1. wtorek miesiąca – wstęp bezpłatny

MEXICO MAGICO. Plenerowa wystawa fotograficzna

Gorąco zapraszamy na kolejną wystawę fotograficzną Marii Magdaleny Kwiatkiewicz – poznańska podróżniczka i fotografka. Tym razem autorka cyklu zabierze nas do Meksyku, którego doświadczała w charakterystyczny dla siebie sposób, omijając najbardziej turystyczne szlaki. Zgłębiała za to kulturę rdzennych Azteków oraz Majów. W tym celu dotarła do dżungli, a także wzięła udział w wielu oczyszczających rytuałach.

Tradycyjnie autorka w swoich fotografiach koncentruje się na ludziach. I choć ci w Meksyku nie należą do najbardziej otwartych, to jednak udało się nawiązać z nimi kontakt i poznać nieco bliżej ich codzienne życie, które pełne jest skrajności.

W kraju tym wszyscy mają swoich świętych patronów – nawet przestępcy. Figury Świętej Śmierci kontrastują z ukrzyżowanym Chrystusem, zaś budowane w domach i na ulicach ołtarze przypominają religijne kolaże. Ludzie też są różni, nieustannie szukający tożsamości oraz wiary w coś lub kogoś. Zdarza się, że jeśli święty patron nie wysłucha ich próśb, ustawiają jego figurę twarzą do ściany. Jeśli cud się zdarzy – kupują mu nową szatę. Korzystają również z magii, szczególnie białej, uprawianej w dobrych intencjach. Są jeszcze czarna, czerwona i zielona, a wszystkie służą do rzucania uroków. Żadna ceremonia  nie może się odbyć bez Coca-Coli, której spożywa się w Meksyku więcej niż wody. Zatłoczone ulice Mexico City tętnią życiem szczególnie w czasie Święta Zmarłych, zaś w zapomnianych  wioskach  rekonstruuje się kulturę i zwyczaje Indian sprzed konkwisty. Podróżniczka też okazję uczestniczyć w ceremoniach, podczas których czuło się obecność przodków, ale także odwiedziła magiczny targ z kropelkami i kadzidełkami „na wszystko” – szczęście, zdrowie, powodzenie w interesach, odwzajemnioną miłość…

W Meksyku Magda Kwiatkiewicz doświadczyła wielkiej wiary, której podstawą nie jest jej obiekt, lecz żarliwość. Przekonała się, że ze śmiercią może być nam do twarzy i skoro jest częścią naszego życia, to nie pozostaje nic innego, jak tylko się z nią zaprzyjaźnić i przestać się jej bać. Najważniejsze jednak, czego doświadczyła, to odradzająca się potrzeba powrotu do korzeni. Bo to, co dla jednych było odkryciem Ameryki, dla innych stało się rzezią milionów ludzi, na mogiłach których próbowano stworzyć imperium. W efekcie wszyscy tu stracili, głównie tożsamość. Dziś Meksykanie podejmują liczne próby jej odzyskiwania.

Wernisaż wystawy – WSTĘP WOLNY

2.09.2022 r. godz. 18:00

skrzyżowanie ulic Święty Marcin i Ratajczaka, Poznań

Wystawa potrwa do 30 września 2022 r.

„Dobrostan” – to hasło tegorocznej edycji Poznań Design Festiwal. W programie święta wzornictwa jest blisko 40 wydarzeń: wystawy, projekcje filmowe, wykłady i dyskusje.

Na Poznań Design Festiwal nie mogło zabraknąć darmowych warsztatów dla wszystkich: dzieci, nastolatków, dorosłych, a także seniorów. Wspólnymi siłami stworzymy m.in. kolektywny zin o dobrej przyszłości, Pracownia Vzory zaprosi na warsztaty tapicerskie, a grupa MIXER – na warsztaty “Ene due rabe, zobacz w rzece żabę”, które będą skoncentrowane wokół tematu rzeki. Na festiwalu będzie też można wziąć udział w treningu elastyczności psychologicznej. Z kolei na warsztatach w bloku Kids Design najmłodsi stworzą m.in opakowanie-kamień, które może stać się plecakiem lub schowkiem. Podczas warsztatów dzieci porozmawiają o tym, co może być kamieniem radującym, a co nas obciąża, czym jest dobrostan i czy zawsze jest dobry. Za to seniorzy wezmą udział w warsztatach “Pytajnik. Przestrzeń wspólna”, na których przyjrzą się potencjałowi podwórek miejskich. Porozmawiają o potrzebach, o możliwościach projektowych, o zmianach jakie przeszły podwórka na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Dyskusja stanie się inspiracją do opracowania wielkoformatowych kolaży przedstawiających idealne przestrzenie wspólne. Wykorzystane zostaną różne materiały, m.in. tapety i inne pochodzące z odzysku. Uwaga! Na warsztaty obowiązują zapisy na www.poznandesignfestiwal.pl